رضا ÙØ§Ù†ÛŒ یزدی
گویند رمز عشق مگویید و نشنوید
مشکل ØÚ©Ø§ÛŒØªÛŒ است Ú©Ù‡ تقریر می‌‌کنند
چشم انداز مذاکرات ایران امریکا پی آمدهای آن-قسمت پنجم
ایران Ùˆ اسرائیل دو ØÚ©ÙˆÙ…ت پراگماتیست Ùˆ امنیتی مشابه
بخش نخست - چشم انداز مذاکرات ایران و امریکا و پی آمدهای آن (1)
http://www.rezafani.com/index.php?/site/comments/iran_us_negotiation1/
بخش دوم - چشم انداز مذاکرات ایران و امریکا و پی آمدهای آن (2)
http://www.rezafani.com/index.php?/site/comments/iran_us_negotiation2/
قسمت سوم - چشم انداز مذاکرات ایران و امریکا و پی آمدهای آن (3)
پیامد سیاسی، اقتصادی و امنیتی رابطه ایران و امریکا برای کشورهای منطقه
http://www.rezafani.com/index.php?/site/comments/iran_us_negotiation3/
قسمت چهارم - چشم انداز مذاکرات ایران و امریکا و پی آمدهای آن (۴)
http://www.rezafani.com/index.php?/site/comments/iran_us_negotiation4/
در اینجا به این پرسش می پردازم که:
آیا لزوما عادی سازی مناسبات میان جمهوری اسلامی ایران با ایالات Ù…ØªØØ¯Ù‡ امریکا به معنای عادی سازی مناسبات ایران با اسرائیل خواهد بود؟
پیوند زدن عادی سازی مناسبات ایران Ùˆ امریکا با برقرارسازی مناسبات سیاسی با اسرائیل خطایی است Ú©Ù‡ بسیاری در این سالها به عمد Ùˆ یا از روی ناآگاهی به Ø¨ØØ« آن دامن Ù…ÛŒ زنند.
مناسبات ایران با اسرائیل گرچه متاثر از رابطه ایران Ùˆ امریکا خواهد بود Ùˆ Ø§ØØªÙ…الا پس از عادی سازی مناسبات میان این دو کشور چشم انداز برقراری آن بیشتر ÙØ±Ø§Ù‡Ù… خواهد شد، اما گره زدن رابطه این سه کشور با یکدیگر خطاست Ùˆ هیچ پیوند زمانی برای آن نباید ÙØ±Ø¶ کرد.
اسرائیل Ùˆ ایران: دو ØÚ©ÙˆÙ…ت امنیتی
کسانی Ú©Ù‡ به دنبال عادی سازی همزمان رابطه ایران با دوکشورامریکا Ùˆ اسرائیل هستند، Ùˆ یا به رسمیت شناختن اسرائیل Ùˆ یا برقراری مناسبات ایران Ùˆ اسرائیل را پیش زمینه رابطه با امریکا Ù…ÛŒ دانند، عملا در راه عادی سازی مناسبات ایران Ùˆ امریکا سنگ اندازی نموده Ùˆ اÙÙ‚ همکاری های این دو کشور را تیره Ùˆ تار Ù…ÛŒ سازند ضمن اینکه رابطه با اسرائیل را نیز موکول به ابد Ù…ÛŒ نمایند. رابطه ایران با اسرائیل مطمئنا از نظر زمانی پس از عادی سازی مناسبات ایران با امریکا بر قرار خواهد شد Ùˆ پیچیدگی های خاص خود را دارد Ùˆ از چند نظر قابل بررسی است.
قطع این رابطه گرچه به روزهای اولیه پس از پیروزی انقلاب در ایران باز Ù…ÛŒ گردد ولی شدت خصومت کنونی در این رابطه را نمی توان Ùˆ نباید ØµØ±ÙØ§ تقصیر ایران دانست Ùˆ همه تقصیر را به گردن ایران انداخت. هر دو کشور به دلایل گوناگون Ú©Ù‡ مهمتر از همه آنها رقابت منطقه ای است، به دشمنی با هم کشیده شده Ùˆ تا آنجا پیش Ø±ÙØªÙ‡ اند Ú©Ù‡ به همه اشکال رودررویی از جمله ترور شهروندان یکدیگر نیز دست زده اند.
دو ØÚ©ÙˆÙ…ت ایران Ùˆ اسرائیل بسیار شبیه یکدیگر بوده Ùˆ شبیه هم عمل Ù…ÛŒ کنند، ØÚ©ÙˆÙ…ت های امنیتی Ùˆ پراگماتیست Ú©Ù‡ برای رسیدن به اهدا٠سیاسی Ùˆ منطقه ای خود ØØ§Ø¶Ø±Ù†Ø¯ دست به هرکاری بزنند.
اسرائیل از همان سال های آغاز پس از انقلاب، به مرکزی برای ÙØ¹Ø§Ù„یت نیروهای مخال٠انقلاب ایران Ùˆ یکی از مراکز اصلی سازماندهی گروه های خرابکاری علیه ØÚ©ÙˆÙ…ت ایران تبدیل شد. بسیاری از ساواکی ها Ùˆ وابستگان به ÙˆØ§ØØ¯Ù‡Ø§ÛŒ ضداطلاعات Ùˆ جاسوسی ارتش ایران به اسرائیل پناه برده Ùˆ به سازماندهی ØØ±Ú©Øª های ضدانقلاب در ایران مامور شدند. اسرائیل در همان ØØ§Ù„ Ú©Ù‡ در برانگیختن Ùˆ تشویق عراق به ØÙ…له به ایران نیز نقش داشت، از ÙØ±ÙˆØ´ Ø³Ù„Ø§Ø Ø¨Ù‡ ایران نیز خودداری نمی کرد. هد٠اسرائیل از جنگ بین ایران Ùˆ عراق، تضعی٠هر دو کشوری بود Ú©Ù‡ یکی – یعنی عراق – سردمدار ØØ±Ú©Øª های ضداسرائیلی بود Ùˆ دیگری – یعنی ایران – Ù…ÛŒ Ø±ÙØª Ú©Ù‡ با هژمونی طلبی انقلابیگری اسلامی در منطقه به ØªØØ±ÛŒÚ©Ø§Øª ضداسرائیلی دست زده Ùˆ به عاملی تعیین کننده بر علیه امنیت این کشور در منطقه تبدیل شود.
برای اسرائیل، تخریب Ùˆ تضعی٠هر دو کشور عراق Ùˆ ایران پیروزی بشمار Ù…ÛŒ Ø±ÙØª Ùˆ اسرائیل تنها برنده جنگ Û¸ ساله ویرانگر میان دو کشور بود.
اسرائیل در همان ابتدای جنگ در ژوئن Û±Û¹Û¸Û± نیروگاه های اتمی عراق را نابود کرد Ùˆ با ÙØ±ÙˆØ´ انواع Ø³Ù„Ø§Ø Ù‡Ø§ØŒ از جمله موشک های Ù¾ÛŒØ´Ø±ÙØªÙ‡ TOW به ایران، به ادامه آتش جنگ دامن زده Ùˆ نه تنها موجبات ویرانی Ùˆ کشتار در هر دو کشور را ÙØ±Ø§Ù‡Ù… نمود Ú©Ù‡ صدها میلیون دلار از ÙØ±ÙˆØ´ اسلØÙ‡ به ایران سود برد. ÙØ±ÙˆØ´ اسلØÙ‡ های امریکایی Ùˆ اسرائیلی به ایران در زمان جنگ ایران Ùˆ عراق از طریق اسرائیل در ØØ§Ù„ÛŒ انجام Ù…ÛŒ Ú¯Ø±ÙØª Ú©Ù‡ رسما روابط دو کشور قطع شده Ùˆ رجزخوانی های سیاسی از هر دو طر٠ایرانی Ùˆ اسرائیلی گوش ÙÙ„Ú© را کر Ù…ÛŒ کرد. مقامات ایرانی از یک طر٠با ÙØ±ÛŒØ§Ø¯Ù‡Ø§ÛŒ "راه قدس از کربلا Ù…ÛŒ گذرد" به جنگ ویرانگر خود با عراق ادامه Ù…ÛŒ دادند Ùˆ هرساله آخرین جمعه ماه رمضان را به نام "روز قدس" به برگزاری بزرگترین راه پیمایی های ضد اسرائیلی اختصاص Ù…ÛŒ دادند Ùˆ در همان ØØ§Ù„ با خرید اسلØÙ‡ از این کشور به کشتار "برادران مسلمان" خود در جبهه های جنگ با صدام مشغول بودند.
این تناقض Ùˆ تضاد در Ø±ÙØªØ§Ø±Ù‡Ø§ÛŒ دو کشور نشان Ù…ÛŒ داد Ú©Ù‡ علیرغم شعارها Ùˆ رجزخوانی های سیاسی، آنجا Ú©Ù‡ لازم است، مناسبات راه خود را Ù…ÛŒ گشاید Ùˆ اگر برای کشتار سربازان مسلمان عراقی بدست جمهوری اسلامی ایران نیاز به اسلØÙ‡ امریکایی باشد، رهبران شیعه ایرانی ابایی ندارند Ú©Ù‡ از طریق اسرائیل Ø³Ù„Ø§Ø Ù‡Ø§ÛŒ مرگبار را خریداری کنند. طر٠اسرائیلی هم مانعی نمی بیند Ú©Ù‡ به کشوری Ú©Ù‡ هر جمعه پس از نمازهای جماعت شعارهای "مرگ بر اسرائیل" در آن طنین اÙÚ©Ù† است، اسلØÙ‡ های Ù¾ÛŒØ´Ø±ÙØªÙ‡ Ø¨ÙØ±ÙˆØ´Ø¯.
پس نتیجه Ù…ÛŒ گیریم Ú©Ù‡ اگر نیازی به رابطه دوطرÙÙ‡ میان دو کشور وجود داشته باشد Ùˆ هر دو کشور Ù†ÙØ¹ مشترک داشته باشند، هیچ مانعی وجود ندارد.
جمهوری اسلامی ایران اگر نخستین گام های تنش زدایی را در رابطه با امریکا بردارد، وارد رقابت های سیاسی جدیدی در منطقه Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ به Ø§ØØªÙ…ال زیاد در آن هنگام، اسرائیل به بلوک ایران از نظر سیاسی تمایل بیشتری خواهد داشت. با اوج گیری موج جدید اسلام گرایی در منطقه شاهد Ø´Ú©Ù„ گیری یک بلوک بندی قدرتمند منطقه ای زیر پوشش اسلامی هستیم Ú©Ù‡ اخوان المسلمین در آن دست بالا را دارد. وهابی های سعودی Ùˆ دیگر شیخ های واپس گرای عرب نیز پشتیبان این جریان شده اند. رهبران اسلام گرای ترکیه هم رویای رهبری این بلوک را در سر داشته Ùˆ تا ØØ¯ زیادی هم با مانورهای ضداسرائیلی موÙÙ‚ شده اند Ú©Ù‡ هژمونی این ØØ±Ú©Øª را در اختیار گیرند.
ØÙظ هژمونی اسلام گرایی در منطقه، نیاز به یک عنصر اساسی دارد Ú©Ù‡ آن عنصر، ایجاد یک ÙØ¶Ø§ÛŒ اسرائیل ستیزی است Ú©Ù‡ در Ú©ÙˆÚ†Ù‡ وخیابان های کشورهای عربی مورد قبول واقع شود. این عنصر همان است Ú©Ù‡ در طول سی سال گذشته جمهوری اسلامی ایران با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از آن توانسته به دل مردم مسلمان در این منطقه راه یابد. رهبران اسلام گرای ترکیه نیز با همین ÙØ¶Ø§Ø³Ø§Ø²ÛŒ های ضداسرائیلی Ø·ÛŒ چند سال گذشته به Ù…ØØ¨ÙˆØ¨ÛŒØª خود Ø§ÙØ²ÙˆØ¯Ù‡ اند.
اما چرا این ÙØ¶Ø§Ø³Ø§Ø²ÛŒ های ضداسرائیلی لازم است؟
به نظر Ù…ÛŒ رسد Ú©Ù‡ پس از نخستین خیزش های ضد دیکتاتوری در تونس Ùˆ سپس در مصر، هم امریکا Ùˆ هم رهبران ØÚ©ÙˆÙ…ت های واپس گرا در منطقه متوجه این خطر شده اند Ùˆ به دنبال راه چاره ای برای مقابله با آن Ù…ÛŒ گردند.
برای مقابله و رویارویی با این خیزش ها، دو گزینه در مقابل امریکا وجود دارد.
یک:
تسلیم به جنبش های ضد دیکتاتوری Ùˆ پذیرش ØÚ©ÙˆÙ…ت های ملی Ùˆ دمکراتیک در این کشورها.
دو:
"پشتیبانی" از دیکتاتورها تا آخرین روزها، Ùˆ در نهایت ایجاد نوعی "سازش" میان بخشی از ØÚ©ÙˆÙ…ت Ùˆ یک جریان راست مذهبی.
تجربه نشان داده است Ú©Ù‡ در همه موارد در سالهای گذشته، امریکا گزینه دوم را انتخاب کرده است. تا آخرین روزهای ممکن از دیکتاتورها پشتیبانی کرده Ùˆ در نهایت با ایجاد نوعی سازش میان نظامیان وابسته به خود Ùˆ بخشی از جنبش راست مذهبی به تØÙˆÙ„ در این کشورها تن داده است. تونس، مصر، Ùˆ یمن نمونه های این سیاست هستند. در هرکدام از این کشورها، Ú†Ù‡ بن علی، Ú†Ù‡ مبارک، Ùˆ Ú†Ù‡ عبدالله ØµØ§Ù„Ø ØªØ§ آنجا Ú©Ù‡ ممکن بود مردم را سرکوب کردند Ùˆ امریکا هم پشتیبان آنها باقی ماند Ùˆ دست آخر ائتلاÙÛŒ از نظامیان ØØ§Ú©Ù… Ùˆ بخشی از جریان راست مذهبی قدرت را در اختیار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ Ùˆ اساس نظام موجود را ØÙظ کردند.
گرایش به سرکوب جنبش ها، نه Ùقط گزینه برتر ØÚ©ÙˆÙ…ت های مستبد در این منطقه است Ú©Ù‡ امریکا نیز اگر این گرایش پیروز شود، با آن مشکلی ندارد. برای نمونه در Ø¨ØØ±ÛŒÙ† Ù…ÛŒ بینیم Ú©Ù‡ Ø·ÛŒ چند سال گذشته از آنجا Ú©Ù‡ سرکوب موÙقیت آمیز بوده، Ùˆ جنبش تا ØØ¯ÙˆØ¯ زیادی ÙØ±ÙˆÚ©Ø´ کرده است، امریکا کمترین اعتراضی به وضعیت سرکوب در این کشور نکرده است Ùˆ در همخوانی کامل با پادشاه Ø¨ØØ±ÛŒÙ†ØŒ ØØ§Ù…د بن عیسی، Ùˆ نیروهای سرکوبگر عربستان سعودی در این کشور عمل کرده است.
امریکا همراه با دیکتاتورها در این منطقه از یک خیزش ضداستبدادی با گرایش ملی Ùˆ دمکراتیک بشدت نگران است. از این رو، برای تغییر مسیر آن به منظور ØÙظ ØÚ©ÙˆÙ…ت های وابسته، گزینه ای شبیه آنچه در مصرو تونس Ù…ÛŒ بینیم در پیش Ù…ÛŒ گیرد Ú©Ù‡ هم تضمین وضعیت موجود برای امریکا از نظر سیاست خارجی آن کشورها باشد Ùˆ هم تضمین ØØ§Ú©Ù…یت نظام های موجود در این کشورها. یعنی آنگاه Ú©Ù‡ اعتراض های مردمی قابل کنترل نیست، با اندک تغییر در دستگاه دولتی این کشورها تلاش Ù…ÛŒ شود تا از ÙØ±ÙˆÙ¾Ø§Ø´ÛŒ نظام های ØÚ©ÙˆÙ…تی به معنای زیرورو شدن ساختارهای اصلی سیاسی-اجتماعی- اقتصادی در این کشورها پیشگیری شود.
این نگرانی از گسترش جنبش های اعتراضی، بویژه در مورد کشورهای چون عربستان سعودی یا امیرنشین های ØØ§Ú©Ù… در ØØ§Ø´ÛŒÙ‡ خلیج ÙØ§Ø±Ø³ از اهمیت بیشتری برخوردار است.
پس گونه ای اسلام گرایی Ú©Ù‡ مورد پذیرش اخوان المسلمین مصر Ùˆ رهبران اسلام گرای ترکیه Ùˆ امیرنشین هایی چون قطر Ùˆ کشورهای همکاری ØÙˆØ²Ù‡ خلیج باشد، گزینه مناسبی شده است Ú©Ù‡ هم امریکا بدان رضایت داده Ùˆ هم همه کشورهای منطقه آن را Ù…ÛŒ پذیرند. اما چنانکه پیشتر اشاره کردم، این گزینه باید یک عنصر ضداسرائیلی را به همان اندازه Ú©Ù‡ اسلام گرایان ترکیه در تعار٠های سیاسی خود به کار Ù…ÛŒ گیرند، در درون خود داشته باشد تا جاذبه مردمی پیدا کرده Ùˆ ØØªÛŒ اسرائیل ستیزانی چون رهبری ØÙ…اس را در کنار آنها قرار دهد.
بازی با این عنصر، بازی خطرناکی است و کنترل آن در آینده قابل پیش بینی نیست.
این عنصر، یعنی وارد کردن نوعی اسرائیل ستیزی، ØØªÛŒ در ابعاد Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ مانند آنچه ترک ها Ø·ÛŒ سالهای گذشته به کار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ اند، مانند شمشیر دولبه کندی است Ú©Ù‡ گرچه در ØØ§Ù„ ØØ§Ø¶Ø± نه بر علیه اسرائیل کارایی دارد Ùˆ نه برعلیه ØÚ©Ø§Ù… مرتجع منطقه، ولی در سالهای آتی Ù…ÛŒ تواند در تماس با Ø§ØØ³Ø§Ø³Ø§Øª مردم Ú©ÙˆÚ†Ù‡ Ùˆ خیابان در دوره های معین تاریخی مانند ØÙ…لات اخیر اسرائیل به غزه، لبه های آن تیز شده Ùˆ کنترل آن در Ú©ÙˆÚ†Ù‡ Ùˆ خیابان از دست خارج گردد. در این صورت، این عنصر نه تنها در همه کشورهای عربی Ùˆ اسلامی به یک خطر جدی برای آینده اسرائیل تبدیل خواهد شد Ú©Ù‡ ØØªÛŒ Ù…ÛŒ تواند به Ø´Ú©Ù„ گیری جنبش های سازمان ÛŒØ§ÙØªÙ‡ تری در کشورهای مرتجع منطقه بیانجامد. Ùˆ چنین جنبش های سازمان ÛŒØ§ÙØªÙ‡ ای در این مرØÙ„Ù‡ Ù…ÛŒ توانند بالقوه به خطری جدی علیه ØÚ©ÙˆÙ…ت های مستبد Ùˆ خودکامه در این کشورها تغییر جهت دهند Ùˆ از همه مهمتر به خطری بزرگ برای اسراییل تبدیل شوند .
با مشاهده این بلوک بندی جدید Ùˆ سمت Ùˆ سوی آینده آن، رودررویی جدیدی بوجود خواهد آمد. ÙØ±Ø¶ بر این است Ú©Ù‡ در این دوره مناسبات امریکا Ùˆ ایران تا اندازه ای بازسازی شده Ùˆ تنش میان ایران Ùˆ جریان اسلام گرای اخوان المسلمینی در منطقه Ú©Ù‡ در گذشته به Ø´Ú©Ù„ رودررویی شیعه Ùˆ سنی Ø´Ú©Ù„ Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ بود، از یک تضاد آشتی ناپذیر به یک تضاد درون بلوکی (یعنی بلوک Ù…ØªØØ¯ با امریکا Ùˆ غرب) تغییر ماهیت Ù…ÛŒ دهد. در این صورت وضعیت جدیدی در منطقه ØØ§Ú©Ù… خواهد شد Ú©Ù‡ در آن دیگر شاید شاهد جنگ هایی مانند جنگ ایران Ùˆ عراق نباشیم. ولی در این وضعیت جدید هنوز رقابت درون بلوکی برای تامین سرکردگی در منطقه، دستیابی به Ù…Ù†Ø§ÙØ¹ بیشتر Ùˆ رقابت برای سهم خواهی بیشتر میان ایران Ùˆ کشورهای عربی Ùˆ ترکیه باقی خواهد ماند.
در این وضعیت جدید، رهبران اسرائیل در بازی جدیدی میان بلوک بندی های تازه قرار خواهند Ú¯Ø±ÙØª. یک طر٠ایران است با ØÚ©ÙˆÙ…تی امنیتی ولی Ø§ØØ³Ø§Ø³Ø§Øª مردمش بطور عمده ضدعربی ØŒ در طر٠دیگر ØÚ©ÙˆÙ…ت های متزلزل ØÚ©Ø§Ù… واپسگرای عرب با جمعیتی در Ú©ÙˆÚ†Ù‡ ها Ùˆ خیابانهای آنها با Ø§ØØ³Ø§Ø³Ø§Øª شدید ضد اسراییلی Ùˆ ضد یهودی ØŒ مسلما معامله با ØÚ©ÙˆÙ…ت امنیتی ایران Ú©Ù‡ کمترین Ù…Ø®Ø§Ù„ÙØªÛŒ از جانب مردم آن کشور بر علیه رابطه با اسراییل در آن دیده نمی شود برای اسرائیل گزینه بهتری خواهد بود. بدین ترتیب، Ø§ØØªÙ…ال عادی سازی مناسبات میان ایران Ùˆ اسرائیل به تدریج Ù…ÛŒ تواند ÙØ±Ø§Ù‡Ù… شود.
ایرانی ها نیز در این رابطه از چند جهت سود خواهند برد.
ابتدا، باعث می شود که لابی قدرتمند اسرائیل در امریکا که یکی از موثرترین عوامل در سیاستگزاری امریکاست، از سیاست های ایران ستیز خود دست برداشته و به جای کوبیدن بر طبل جنگ امریکا با ایران ، روش دیگری درپیش گیرد.
دوم اینکه در رقابت سیاسی میان ترکیه Ùˆ ایران در زمینه اسرائیل ستیزی، ترکیه یا مجبور خواهد شد Ú©Ù‡ در سیاست های ضمنی ضد اسرائیلی خود تجدید نظر نماید، Ú©Ù‡ عملا به از دست دادن رهبری اسلام گرایان ترک در کشورهای با اکثریت سنی مذهب Ùˆ شرکای اخوان المسلمینی آن متنهی خواهد گشت. Ùˆ یا اینکه در جهت اسرائیل ستیزی بیشتر به اشکال عوام گرایانه تر آن متوسل گردد Ú©Ù‡ در این صورت ØÙ…ایت امریکا Ùˆ Ø§ØªØØ§Ø¯ÛŒÙ‡ اروپا را نخواهد داشت Ùˆ بعید است Ú©Ù‡ ترکیه ØØ§Ø¶Ø± به ریسکی در این ابعاد گردد.
پس برنده باز هم ایران خواهد بود و اسرائیل نیز در این رابطه، برنده رقابتی است که نتیجه اش به خنثی شدن بیشتر ترکیه و اسلام گرایان در رابطه با ژست ضداسرائیلی آن خواهد بود.
این گمانه زنی سیاسی بر این ÙØ±Ø¶ استوار است Ú©Ù‡ از روابط پر تنش کنونی میان دو کشور ایران Ùˆ امریکا، تنش زدایی شده Ùˆ مناسبات دو کشور در جهت عادی سازی پیش رود. یعنی رودررویی نظامی Ø§ØØªÙ…الی Ú©Ù‡ ÙØ±Ø¶ دیگر است، رخ ندهد. گرچه این دو ÙØ±Ø¶ شاید به یک اندازه پایه در واقعیت های موجود در این زمان داشته باشد. چرا Ú©Ù‡ اگر مذاکراتی Ú©Ù‡ گویا مخÙیانه در جریان است به نتیجه ای نرسد، به Ø§ØØªÙ…ال زیاد همه عناصر موجود برای تقابل نظامی نیز ÙØ±Ø§Ù‡Ù… گشته است.
اعتقاد من بر این است Ú©Ù‡ هم در امریکا Ùˆ هم در ایران رگه های واقع بینی در رابطه با پیامدهای ÙˆØØ´ØªÙ†Ø§Ú© ØÙ…له نظامی به ایران وجود دارد. این واقع بینی، از آنجا Ú©Ù‡ همه پیش زمینه های جنگ ÙØ±Ø§Ù‡Ù… شده، این روزها بیشتر از پیش Ùˆ ÙØ¹Ø§Ù„انه تر به دنبال جلوگیری از وقوع جنگی است Ú©Ù‡ پیامدهای نامعلوم آن هم برای هر دو کشور ایران Ùˆ امریکا Ùˆ هم برای Ú©Ù„ منطقه، خسارت های جبران ناپذیری به بار خواهد آورد. مذاکرات پنهان Ùˆ نیمه پنهان کنونی نیتجه همین نگرانی واقع بینانه در هر دو کشور است.
در ØØ§Ù„ ØØ§Ø¶Ø± Ú©Ù‡ آیت الله خامنه ای زنده است Ùˆ هنوز دارای اقتدار کامل سیاسی است ØŒ عادی سازی مناسبات با امریکا بخاطر اقتدار کامل سیاسی ایشان، برای ØÚ©ÙˆÙ…ت ایران Ú©Ù… هزینه تر از هر زمان دیگری خواهد بود. با ØØ¶ÙˆØ± آقای خامنه ای، برقراری این رابطه Ù…ÛŒ تواند بدون ایجاد کمترین Ø¨ØØ±Ø§Ù† سیاسی در کشور انجام گیرد. در ØØ§Ù„یکه در Ùقدان ØØ¶ÙˆØ± ایشان Ùˆ آینده نامعلوم سیاسی در کشور Ùˆ قدرت Ú¯Ø±ÙØªÙ† کامل Ù…ØØ§ÙÙ„ نظامی Ùˆ امنیتی، بازسازی این مناسبات شاید برای یک دوره دیگر تاریخی به عقب Ø§ÙØªØ§Ø¯Ù‡ Ùˆ Ø¨ØØ±Ø§Ù† های ØØ§ØµÙ„ از آن بسیار پر هزینه گردد.
ØØ¶ÙˆØ± آقای خامنه ای در این دوران Ùˆ نقش او در بازسازی مذاکرات با امریکا، درست یادآور ØØ¶ÙˆØ± آقای خمینی Ùˆ نقش ایشان در پذیرش قطعنامه ÛµÛ¹Û¸ است. اقتدار کامل ایشان نیز در آن دوره از تاریخ در امضای قرارداد ØµÙ„Ø Ø¨Ø§ عراق، از ایجاد هرگونه Ø¨ØØ±Ø§Ù† سیاسی در کشور پیشگیری کرد.
در پایان به نظرم گرچه ایجاد مناسبات سیاسی با اسراییل در چشم انداز نزدیک قابل رویت نیست، اما پس از تنش زدایی از مناسبات میان دو کشور ایران Ùˆ امریکا Ùˆ تغییرات ØØ§ØµÙ„ از این تØÙˆÙ„ بزرگ سیاسی در منطقه ،می توان تصور دیدن طلیعه های اولیه ان را به اشکال گوناگون در اÙÙ‚ سیاسی خاور میانه بار دیگر مشاهده کرد.
با Ø§ØØªØ±Ø§Ù…
رضا ÙØ§Ù†ÛŒ یزدی
۲ ژانویه ۲۰۱۳
در ادامه این مطلب به سوالات زیر می پردازم .
8. پیامدهای درازمدت Ùˆ کوتاه مدت مذاکرات Ùˆ Ø§ØØªÙ…ال Ø±ÙØ¹ تنش Ùˆ عادی سازی در مناسبات دو کشور در زندگی مردم Ú†Ù‡ بوده Ùˆ تاثیرات سیاسی Ùˆ اجتماعی کوتاه مدت Ùˆ درازمدت آن Ú†Ù‡ خواهد بود؟
9. بهترین آینده قابل تصور در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با همین رهبری کنونی چیست؟