من هنوزم ز تو آن خاطره‌ام مانده بجا

رضا فانی یزدی


گویند رمز عشق مگویید و نشنوید
مشکل حکایتی است که تقریر می‌‌کنند

کردستان و بازی خطر ناک منطقه ای

بلند پروازی های ماجراجویانه آقای بارزانی

چند روز پیش به مناسبت باز گشت مام جلال – جلال طالبانی رییس جمهور عراق به کردستان مطلبی نوشتم * که تعدادی از دوستان کرد و فارس را خیلی خوش نیامد و بعضی از آنها متاسفانه حتی به ایشان –مام جلال – توهین روا داشته و ایشان را به همکاری با جمهوری اسلامی متهم کرده و سیاست های ایشان را متأثر ازجمهوری اسلامی قلمداد کردند.
جلال طالبانی رهبر اتحادیه میهنی کردستان عراق و یکی از محبوب ترین شخصیت های سیاسی در میان کوردهاست که قریب به ۷۰ سال تجربه مبارزه سیاسی داشته و همین تجربه طولانی و گذر از پیچ و خم های مبارزه از او رهبری با درایت ساخته است. او چند دهه از زندگی خود را در کوهها و دشتهای کردستان در کنار مردم کورد به جنگ و گریز گذرانده است، سختی روزگار را در کوه و دشت و آوارگی زیر آتش و خون و گلوله تجربه کرده است و شاید به همین دلیل امروز قدر این روزهای آرامش و صلح را بهتر از هر کس دیگری برای خود و مردمش می داند. تحت رهبری او و دیگران رهبران کرد امروز کردها در عراق در بهترین شرایط تاریخی قرار دارند . در اقلیم کردستان از استقلال کامل بر خوردارند و در پهنای سرزمین عراق سکان ریاست جمهوری را در اختیار خود گرفته اند که از نظر سمبلیک و موقیعت سیاسی از جایگاه ویژه ای بر خوردار است. این موقیعت ویژه به آنها این امکان را داده است که به عنوان نیروی میانجی میان قبایل سنی و قدرت مرکزی جایگاه شایسته دیگری را از آن خود ساخته و احترام سراسری مردم این سرزمین را از آن خود داشته باشند. درایت و هوشمندی رهبران کرد عراقی نه فقط برای کورد های عراقی که می تواند برای مردم کورد در دیگر کشور ها نیز دستاوردهای بی نظیری به ارمغان آورد. رابطه رهبران کورد با ایالات متحده آمریکا و دیگر کشور های غربی برای آنها شرایطی را بوجود آورده است که به آنها این امکان را می دهد که به عنوان میانجی غرب با دیگر جریانات سیاسی در منطقه وارد مذاکره شده و از قبل آن به تقویت جایگاه کورد و کردستان در سراسر این منطقه پر از بحران بینجامد و برای مردم کورد و دولت آنها اعتبار و احترام منطقه ای بیافریند

اگر به تاریخ معاصر این منطقه نگاهی بیندازیم می بینیم که کی و کجا کورد و کردستان اینهمه اعتبار داشته اند و چنین آسوده خاطر در صلح و آرامش زندگی کرده اند. امروز کردستان عراق که یکی از محروم ترین مناطق این کشور بود ، نه فقط شاهد بیشترین پیشرفت ها در زمینه سرمایه گزاری اقتصادی بوده که تعداد مراکز آموزشی و دانشگاهی نیز در این منطقه چندین برابر شده و به امن ترین منطقه در این کشور برای کردها و دیگر مردم این سرزمین تبدیل شده است. کردستان عراق امروز پذیرای کردها ، احزاب سیاسی آنها و همه خلق کرد بوده و دور نیست که به مرکزی برای آموزش همه مرمدم کرد در همه زمینه ها مبدل گردد.شاید به جرات بتوان گفت که آینده همه کورد ها و کردستان امروز در دست رهبران کورد عراقی است و اگر درایت امروز نباشد فردا همه بازنده خواهند بود
امروز کوردها همه چیز دارند ولی اگر کوته نظری کنند و در دام اسرائیل و توطعه های اردوغان بیفتند، همه آن چه را که بدست آورده اند از دست خواهند داد
کردهای نباید در درگیری های قدرت های منطقه ای به غلط سمتگیری کرده و آینده خود را به قمار بگذارند

اسراییل پس از انقلاب اسلامی در ایران مهمترین متحد منطقه ای خود را از دست داده است و پس از آن متحد دیگر خود ترکیه را که در بست در دوران حکومت نظامیان در کنار خود داشت تا حدودی پس از سر کار آمدن جریانات اسلام گرا متزلزل یافته است

ترکیه اسلامگرای امروز گرچه هیچگاه درهیچ بلوک سیاسی با و یا بدون کشورهای عرب بر علیه اسراییل شرکت نکرده است و به عنوان عضوی از پیمان ناتو- آتلانتیک شمالی متحد درجه اول حامیان اسرئیل می باشد. اما از آنجا که یکی از قدرت های منطقه ای و رقبا ی منطقه ای با اسرئیل است و ادعای رهبری منطقه ای نیز دارد و جریان اسلامگرایی حاکم بر آن در آن کشور بسیار ریشه دار و قوی است و در ین حال با ایران اسلامی در رقابت رهبری جنبش ها و نهضت های اسلمی است می تواند در مرحله ای از تاریخ به مقابله با اسرائیل در آید و از این بابت برای اسراییلی ها متحد قآبل اعتمادی نبوده و تا حدودی خطرساز هم می تواند باشد.
به همین دلیل شاید رهبری اسراییل بدنبال متحدین جدیدی در منطقه می گردد ، متحدینی که نه عرب بوده و نه با هیچ یک از جریانات اصلی اسلامگرای منطقه نسبتی داشته باشند.
کردستان شاید یکی از بهترین آلترناتیوهای جایگزین برای متحدین قبلی اسرائیل در این منطقه باشد.

مردم آن عرب تبار نیستند و احساساتی از نوع احساسات همبستگی عربی و اسلامی با فلسطینی ها در آنجا وجود ندارد . رهبری کردها نقش نمادینی در جنگ های منطقه ای میان سنی ها و شیعه ها ندارند و نقش رهبری مذهبی و یا منطقه ای برای خود قائل نیستند. کردستان حتی اگر محدوده مرزهایش به دیگر کشورها در ایران و سوریه و حتی به ترکیه هم گسترش پیدا کند، که در آینده نزدیک غیر قبل تصور می باشد باز هم کشور قدرتمندی نیست و در رقابت های منطقه ای خطری برای اسراییل محسوب نشده و نخواهد بود و چنان که به نظر می رسد برخی از رهبران کرد طی سالهای گذشته با اسراییلی ها مناسبات مودت آمیزی بر قرار کرده اند

اسراییلی ها خوب می دانند که جمهوری اسلامی ایران ، ترکیه و هر حکومتی که در سوریه سر کار باشد با شکل گیری کشور مستقل کردستان مخالف بوده و درصورت ایجاد چنین کشور مستقلی به تقابل و رویارویی با آن خواهند رفت و از آنجا که کوردها خود امکان مقابله و دفاع از خود را در مواجهه با این کشور های قدرتمند ندارند ، مجبور به همکاری و پذیرش قیادت اسرائیل برای دفاع از خود خواهند شد . کردستان جدید در چنین حالتی کشوری خواهد شد شبیه اسراییل کنونی ، کانون بحران جدیدی در منطقه و منشاء جنگ های جدید فرسایشی در این منطقه که کشورهای رقیب منطقه ای اسرائیل را در این منطقه برای سالهای طولانی درگیر کرده ، تضعیف نموده و کردها را نیز کاملا وابسته به اسرائیل نموده و چهره آنها را در دراز مدت به عنوان همکار و بازیچه اسرئیل به یک چهره منفور منطقه ای تبدیل می کند
در این بازی خطر ناک مطمئنا بازنده اصلی آن کردها خواهند بود، روند کنونی صلح و هم زیستی نسبتا مسلامت آمیز میان کردها و دیگر نیروها در عراق قربانی شده و بهترین مدل تحول دمکراتیک کنونی برای کوردها در دیگر کشورهای همجوار قربانی این خبط سیاسی گردیده و تنها برنده آن در دراز مدت اسراییلی ها هستند.

خطر دیگر این قمار برای کردها درگیری ها و رقابت هایی است که میان خود آنها در این روند خطرناک بوجود آمده و رهبران و احزاب کرد را به مقابله با یکدیگر کشانده که انعکاس آن در بدنه اجتماعی کوردها در مناطق و کشور های محل زندگی آنها می تواند به جنگ های داخلی میان خود کوردها و دسته بندی های جدیدی میان آنها منجر گردد. کشور های منطقه و بویژه اسرائیل در این میان با دادن امتیاز به گروه های مورد علاقه خود در میان کوردها می توانند به تحریک اختلافات داخلی پرداخته و به زیان برخی از رهبران و احزاب کورد به تقویت رقبای آنها پرداخته و به شیوه های مزدور پروری و نوچه پروری در میان کوردها روی آورند . این همان سیاستی است که در یکی دو سال گذشته ترکیه آن را دنبال کرده و با نزدیک شدن به رهبران کورد عراقی به دنبال تضعیف رهبری کوردها در ترکیه بوده و متاسفانه کوردهای عراقی نیز به آن امکان عمل داده اند و متوجه عواقب آن نیستند

حتما به یاد دارد که دو سال پیش در حالیکه رهبران کورد ترکیه در زندان بودند و چندی پیش از آن ارتش ترکیه به کشتار هزران تن از کوردها در ترکیه مبادرت کرده بود ، آقای رجب اردوغان عازم اربیل شد و آقای بارزانی در استادیوم ورزشی این شهر به مناسبت ورود ایشان و کمک دولت ترکیه در ساختن فرودگاه در اربیل برای ایشان ضیافت مهمانی بر پا کرد و ورود او را به اربیل مورد ستایش قرار داد
کوردها و بسیاری از احزاب و جریانات سیاسی در این منطقه بارها در دام این بازی های خطر ناک افتاده و اینبار باید متوجه ابعاد بسیار خطرناک این توطعه باشند . پیشرفت های کنونی در کردستان عراق و مدل زندگی صلح آمیز در این منطقه بسیاری از جریانات افراطی و ناسیونالیست را به وحشت انداخته ، آنها نگران گسترش این مدل زندگی به دیگر مناطق کورد نشین هستند و شاید بهترین راه مقابله با آن سقط زودرس این جنین در حال رشد باشد.
چراغ سبز رجب اردوغان به کوردهای عراقی برای استقلال را باید به دیده تردید نگریست آنهم زمانی که عبدالله اوجلان رهبر کوردهای ترکیه درست به دلیل مبارزه برای استقلال کوردها در این کشور محکوم به اعدام شده و هم اکنون در حبس ابد بسر می برد.

در مورد حمایت اسرائیل از کوردها نیز باید به خاطر آورد که سازمان امنیتی اسرئیل متهم است که عملیات ربودن و دستگیری و تحویل عبدلله اوجالان را هدایت و رهبری کرده است پس چگونه می توان باور داشت که حمایت نتان یاهو نخست وزیر اسراییل از کردها در عراق حمایت از استقلال کردها در همه مناطق کردنشین بوده باشد.
کردهای عراقی باید متوجه بازی در میدان خطرناکی که برای آنها تدارک دیده اند بوده و با درایت و هشیاری در میانه این رقابت ها زندگی صلح آمیز مردم خود را در عراق و دیگر کوردهای منطقه به قمار نبازند.

اینجاست که درایت رهبران خردمند و با تجربه ای چون مام جلال به کار می آید که آرزوی پیشرفت خلق کرد را بیش از نیم قرن بر دوش کشیده و با پذیرش فدرالیسم در چارچوب عراق این بار گران را به مقصدی مطمئن رساندند. امروز می بینیم که کرد عراقی در امنیت و آسایش گذران زندگی می کند و کردستان عراق به مامن و خانه امنی مبدل شده که مهماندار و پذیرای همه کردها و آزادیخواهان است.

مدل فدرالیسم در عراق خوشبختانه با توجه به شرایط ویژه ای که به وجود آمد و با درایت رهبرانی چون جلال طالبانی با کمترین تقابل داخلی با نیرو های مرکزی مواجه شده و به بهترین نتایج برای مردم کرد عراق فرا رویید. آیا این نسخه را می توان در همه کشور های کرد نشین صادر کرد و یا می توان آن را برای هر ملتی و هر قومی در کشور های این منطقه پیچید؟ به نظرم سیاستمدار عاقل و با درایت در جیبش نسخه از قبل پیچیده شده ندارد و متناسب با شرایط و موقیعت های ممکن سیاست می کند. اما به هر حال مهم این است که انتخاب روش های اداره امور در هر منطقه ای جدای از ترکیب جمعیتی آن که چه باشد، حق مردم آن منطقه است و نمی توان این حق را با سرکوب و لشگر کشی و قتل عام مردم از آنها سلب کرد.
ولی سیاستمدار با درایت و عاقل هم مردم خود را به سلاخ خانه و قتلگاه نمی برد.
بعضی از دوستان کرد به من ایراد می گیرند که من دایه مهربان تر از مادر شده ام و یا تصور می کنم که رهبران کردستان عقل و شعورشان به آنچه من می گویم نمی رسد، در جواب این دوستان می گویم که نه من دایه مهربان تر از مادر هستم و نه اینکه رهبران کرد نا آگاه و ....هستند .

اول بهتر است که بدانیم که همه رهبران کرد از جمله بسیاری از آنها در همان کردستان عراق نیز از جمله مام جلال و حزب ایشان مشابه آقای بارزانی و ایل بارزان فکر نمی کنند، و این جای خوشبختی است که اگر چنین می بود حالا شاید سالها بود که کردستان ساز جداگانه خود را نواخته بود و امروز چه بسا به جای زندگی در صلح و رفاه شاهد جنگی جونین در داخل و خارج از کردستان بودیم و بسیاری از همان مردم کرد باز آواره کوه و بیابان شده بودند.

آقای بارزانی مدتی است که هوس رهبری کل کردهای منطقه به سرش زده و می خواهد در بازی ها بزرگتر شرکت کند و خود را در مقام ریاست کردها در تمام مناطق کردنشین تصور می کند، این تصور بلند پروازانه نه به معنا ی نفهمیدن و یا نادانی ایشان از وضعیت منطقه است. ایشان هم به مانند بسیاری از رهبران سیاسی دیگر در دنیای سیاست از زیاده خواهی ، فرست طلبی ، بلند پروازی به اندازه کافی بهره برده و انگیزه بلند پروازانه ایشان برای استقلال کردستان به عنوان یک کشور جدید در این منطقه شاید تا حدودی محصول قماری است که در نتیجه حمایت کشورقدرتمندی چون اسراییل از ایشان نشات می گیرد. ظاهرا به نظر می رسد که آقای بارزانی خیلی نگران عواقب این تصمیم خود نیستند و تصورشان بر این است که هر چه فشار بر کردستان از خارج بیشتر شود و هر چه دیگر احزاب کرد و کردها در مناطق دیگر کردستان بیشتر زیر فشار قرار بگیرند گویا فضای بیشتری برای رهبری شخصی آقای بارزانی و حزب ایشان بوجود می آید. در نتیجه این فشارها و محرومیت های ناشی از آن برای دیگران از یکسو و امکانات فراوان کنونی و احتمال مهاجرت کردهای مناطق دیگر عراقی و غیر عراقی به مناطق تحت نفوذ ایشان خود به خود به تقویت قدرت و جایگاه او در میان همه کردها منجر می گردد و در تنگنای محصول چنین شرایطی دیگر رهبران مجبور به پذیرش رهبری او می شوند.

آقای بارزانی و دیگر رهبران ایل او به طور جدی روی امکانات احتمالی و امتیازات خارجی و قول و قرار ها با اسراییل ، آمریکا و ترکیه حساب باز کرده از دست و دلبازی حکومت های قطر و عربستان سعودی هم احتمالا در این بازی برخوردار خواهند بود.
طبیعتا هر چه ایشان و کردستان احتمالی آینده به رهبری ایشان در جنگ میان شیعه و سنی در منطقه بیشتر وارد شده و با تجزیه عراق و تضعیف این کشور در مجموع به زیان شیعه ها و به نفع عربستان عمل کنند، سر کیسه کمک های شیوخ مرتجع عربی بیشتر باز شده و در کنار کاروان های سلاح و مهمات و جنگجوهای حرفه ای القاعده ای ، دلار های نفتی نیز به آنجا سرازیر خواهد شد.
پس می بینید که اینجا صحبت از حماقت رهبران کرد نیست. این یک بازی حسابگرانه از سوی آقای بارزانی و رهبران ایل ایشان است که نتایج آن نامعلوم و چه بسا برای کردستان فاجعه آفرین باشد.

خوشبختانه هنوز می توان امیدوار بود که کردها در کردستان عراق در دام چنین تله ای نیفتاده و بلندپروازی های برخی از رهبران آنها بر خرد جمعی رهبری کردها در تمام مناطق کردنشین از جمله رهبران کرد ایرانی ما فائق نیاید.

امیدورام که با انتخاب آقای فواد معصوم به مقام ریاست جمهوری عراق روند همزیستی مسالمت آمیز کردها با دیگر مردم عراق ادامه یافته و این سیاستمدار با تجربه و همراه و همرزم مام جلال در چند دهه گذشته راه همکاری های بیشتر را با دیگر بخش های مردم عراق هموار کند. انتخاب ایشان نوید بخش ادامه همزیستی در سرزمین واحد عراق بوده و مطمئنا مانعی بزرگ در مقابل تحریکات اسراییل و قدرت یابی جریان فوق ارتجاعی و تروریستی داعش در این سرزمین خواهد بود.
رضا فانی یزدی
۲۶ جولای ۲۰۱۴
* http://www.rezafani.com/index.php?/site/comments/jalaltalbaniback2kordestan/

Next entry: هیزم بیار آتش اسلام هراسی نباشیم

Previous entry: مام جلال خوش آمدی

تعدادی از آخرین یادداشت ها